"Luboń"-skąd ta nazwa?

Luboń należy do najmłodszych miast województwa wielkopolskiego. Swoje prawa miejskie uzyskał dopiero w XX wieku, na mocy decyzji administracyjnej, (podjętej na szczeblu centralnym, przez ówczesne władze państwa polskiego), 7 października 1954 roku.

Miasto zostało utworzone z trzech sąsiadujących z sobą miejscowości o utrwalonej tradycji rolniczej. (W obszarze miasta znalazły się wsie: Luboń, Lasek i Żabikowo.) Nazwa wsi "Luboń", którą nadano nowo powstałemu miastu, jest bardzo dawna i historycznie związana z piastowskimi początkami państwowości polskiej. Nazwę tę notowano w poznańskich dokumentach od początku XIV do XX wieku w różnych formach językowych: Lubome 1316, Lubom 1386, Lubonya 1443, Luboń 1508, w Luboni 1712, 1777, Luboń 1846, Luboń 1921. W średniowieczu, jak wynika z zapisów źródłowych, nazwa ta miała początkowo brzmienie "Lubom". Jest to typowa dla wczesnego okresu piastowskiego nazwa dzierżawcza, utworzona od imienia posiadacza ziemi. Imię zaczynać się musiało od przedrostka "Lubo", który znaleźć można np. w takich słowiańskich imionach złożonych jak: "Lubomir", "Lubogniew", "Lubogost". Niestety, imiona te nie upowszechniły się u nas w nowszych czasach, ponieważ uznawano je za pogańskie. (Wraz z chrztem państwa polskiego i umocnieniem się w nim wiary chrześcijańskiej zaprzestano nadawania dzieciom słowiańskich imion, zastępując je imionami zaczerpniętymi z nowo wprowadzonej religii.      Imię "Lubom" właśnie z tego powodu zniknęło z naszej tradycji kulturowej, podobnie jak inne imiona słowiańskie, znane jest jednak u naszych południowych sąsiadów -Czechów i Słowaków, oraz u Słowian bałkańskich.) Pierwotna postać nazwy "Lubom" uległa z czasem zmiękczeniu i zmianie w formę "Luboń". (Taki zapis notowany jest w archiwaliach od pierwszych lat XVI wieku.)

Zatem na pytanie: skąd pochodzi nazwa "Luboń"-należy odpowiedzieć, że jest bardzo dawna, wywodzi się od imienia słowiańskiego woja, który mieszkał na tej ziemi w czasach pierwszych Piastów i był założycielem osady rolniczej nad brzegiem Warty... Pradawny źródłosłów nazwy "Luboń" posłużył w XIX wieku Józefowi Ignacemu Kraszewskiemu, wielkiemu polskiemu pisarzowi historycznemu, za kanwę powieści pod tym samym tytułem. Kraszewski przedstawił w tym dziele początki chrześcijaństwa w Polsce i stworzył barwną opowieść o zwaśnionych z sobą rodach "Luboniów" i "Puszczyków". ("Lubonie". -powieść z X wieku, napisana 29 marca 1876 r. w Dreźnie) Opowieść o rodzie "Luboniów" jak każda fikcja literacka, niewiele miała wspólnego z rzeczywistością. W zamyśle autora powieści dawała tylko dokładne umiejscowienie akcji i kojarzyła się czytelnikom z istniejącymi na mapie nazwami. Niemniej, w tym miejscu należy podkreślić, że zanim powstało miasto, nazwa "Luboń" funkcjonowała już w polskiej literaturze, a w świadomości czytelników utrwaliło się przekonanie o pradawnym osadnictwie, istniejącym w okolicach Poznania, co -jak potwierdziły późniejsze badania archeologiczne-nie mijało się z prawdą! Izabella Szczepaniak