Herby miasta Luboń

Miasto Luboń, w ciągu swojego krótkiego istnienia, może się pochwalić posiadaniem aż dwóch różnych herbów. Oba zostały od podstaw zaprojektowane (i prawnie wprowadzone) jako symbole współczesnej identyfikacji miasta. Herb obecnie obowiązujący, zastąpił poprzedni głównie z przyczyn formalnych, dotyczących niezgodności rysunku z zasadami heraldyki (tzn. sztuki tworzenia i prawidłowego odczytywania herbów).

Czym właściwie jest herb? Pierwotnie był to znak rozpoznawczy rodu, jego symbol- czyli GODłO. (Stąd właśnie wywodzi się polski zwrot grzecznościowy, dotyczący czyjegoś nazwiska: "Jak brzmi Pana godność?") Godło rodu, malowane na tarczy bojowej, w połączeniu z jej barwą, stało się rycerskim herbem, w historycznym tego słowa znaczeniu. (Do dziś posiadanie herbu- to synonim szlachetnego urodzenia!) Z czasem herb rycerza zaczął określać nie tylko jego samego, ale również jego majętność, w tym także lokowane przez miasta. (Widać to wyraźnie w herbie Poznania, mieście, obdarzonym prawami przez księcia wielkopolskiego Przemysła II, gdzie w centralnym miejscu tarczy znajduje się jego godło- piastowski orzeł.)

Współczesne herby-to tylko naśladownictwo rycerskiej tradycji, pewien snobizm, mający podkreślić rangę miasta i ułatwić jego rozpoznawalność. Właśnie z takim przypadkiem mamy do czynienia w Luboniu, który został miastem z dnia na dzień, na podstawie decyzji ministerialnej, łączącej administracyjnie trzy sąsiadujące z sobą wsie: Luboń, Lasek i Żabikowo.

Pierwszy herb miasta Luboń pojawił się oficjalnie 19 stycznia 1977 r. (Przyjęto go jednomyślną uchwałą ówczesnej Miejskiej Rady Narodowej.) Inicjatorem i projektodawcą tego herbu był społecznik, instruktor harcerski i krajoznawca- Eugeniusz Kowalski (obecnie Prezes Lubońskiego Oddziału PTTK), który swój projekt, wraz z merytorycznym uzasadnieniem, ofiarował miastu w prezencie.

Tarcza herbowa tamtego symbolu miasta podzielona była na trzy części, mające odzwierciedlać odrębną przeszłość miejscowości włączonych w granice miasta. Autor, w uzasadnieniu do swego projekt, napisał (...) "Herb Lubonia wywodzi się z przeszłości, tradycji i współczesności. Każda z jego części symbolizuje jakąś istotną cechę miasta.

Część I-Żabikowo- pamięć narodowa. (Na tle biało-niebieskiego pasiaka drut kolczasty i kwiat-czerwony goździk. Określa znajdujący się w tej części miasta obóz karno-śledczy, miejsce prześladowań i zbrodni w czasie okupacji hitlerowskiej.)

Część II-Luboń- przemysł. (Na tle złotym czarne kontury budynków fabrycznych, oznaczające rozwijający się na terenie Lubonia przemysł chemiczny i spożywczy oraz bogactwo z niego płynące dla kraju.)

Część III-Lasek- rolnictwo. (Na tle szaro-brunatnej gleby traktor, na tle wschodzącego słońca, oznaczające nowoczesne rolnictwo i ogrodnictwo, oraz "zwycięską wiosnę", która przyniosła społeczności Lubonia upragnioną wolność.)

Drugi herb Lubonia-aktualnie obowiązujący, został merytorycznie opracowany przez społeczną komisję, która rozpoczęła prace 19. stycznia 1999 r. Jego forma graficzna została opracowana (na podstawie koncepcji komisji) przez artystę- plastyka - Jerzego Bąka, specjalizującego się w tego rodzaju tematyce (autora m. in. herbu Powiatu Poznańskiego i województwa wielkopolskiego). W skład komisji wchodzili: wiceburmistrz Ryszard Olszewski, członkowie Komisji Organizacyjno-Prawnej Rady Miasta, Przewodniczący Rady Miasta Zdzisław Szafrański, Eugeniusz Kowalski- twórca pierwszego herbu Lubonia, Stanisław Malepszak - regionalista, Izabella Szczepaniak - historyk, Ryszard Jaruszkiewicz - regionalista, Cezary Biderman - inspektor do spraw promocji miasta, Tadeusz Jeziorowski - heraldyk.

Komisja, wypracowując wspólną koncepcję nowego herbu, słusznie przyjęła, (podobnie jak to było w przypadku pierwszego herbu), że nowy symbol miasta powinien się odnosić do stanu współczesnego Lubonia i ten stan opisywać. (Uznano za decydujący fakt wydania przez władze państwowe decyzji administracyjnej-7. 10. 1954 r., powołującej do życia miasto. Na tej podstawie trzy odrębne wsie: Luboń, Lasek i Żabikowo- nagle stały się miastem a bez tego aktu miasto Luboń nigdy by nie powstało.) Z tego punktu widzenia zamierzchła przeszłość -czyli okres sprzed 1954 r. -jest dla powstania dzisiejszego miasta Luboń zupełnie nieistotny i oczywiście nie może być brany pod uwagę! Tak więc, sięganie do herbów dawnych właścicieli ziem, na których dzisiaj funkcjonuje miasto Luboń i składanie ich w jedną tarczę, byłoby fałszem historycznym, sugerującym, iż w przeszłości istniały jakieś zalążki dzisiejszego miasta, podczas gdy o nadaniu Luboniowi praw miejskich i o jego obecnych granicach zdecydował czysty przypadek!)

Aktualny herb Lubonia zawiera odniesienia historyczne jedynie w sensie przynależności terytorialnej. Miasto symbolicznie określa swoje położenie w ziemi wielkopolskiej (w tym celu wykorzystano wizerunek orła Przemysła II). Tarcza herbowa podzielona jest na dwie części. Prawe pole tarczy, poświęcone tradycji i historycznym związkom terytorialnym, ma kolor czerwony, na nim umieszczono połowę pradawnego piastowskiego godła- srebrnego orła. Lewe pole tarczy ma kolor zielony, świadczący o rolniczym charakterze miejscowości, złączonych wspólnym prawem miejskim. Na tym polu znajdują się trzy złote "diamenty" (kamienie-tak brzmi heraldyczna nazwa tych znaków), które oznaczają wartość indywidualną każdej z miejscowości, mających do czasu połączenia swoją odrębną historię. Symboliczny przekaz herbu Lubonia należy odczytywać w sposób następujący: trzy szlachetne, rolnicze gminy, leżące w prastarej ziemi wielkopolskiej, złączyły się w jeden organizm miejski i występują pod wspólnym znakiem.

Obowiązujący herb Lubonia  został przyjęty uchwałą Rady Miasta z dnia 01. 06. 2000 r.

I. Szczepaniak