Jak gmina Żabikowo obdarowała żołnierzy w obliczu wojny…

1 września 2009 r. mija 70. rocznica wybuchu II wojny światowej. O wojnie obronnej, toczonej z uzbrojonymi po zęby niemieckimi najeźdźcami, przez cofającą się pod ich naporem polską armię, we wrześniu i październiku 1939 r. w wiemy całkiem sporo. Nasza wiedza obejmuje jednak najczęściej tylko zdarzenia najistotniejsze. Słabo znamy lokalne fakty historyczne. Warto więc czasem wnikliwiej przeglądać archiwa, by dowiedzieć się, jak w obliczu groźnych momentów dziejowych zachowywali się nasi dziadkowie… (Na zdjęciach archiwalnych żołnierze piechoty z CKM wz 30.)

O patriotycznej postawie mieszkańców gminy Żabikowo oraz ich świadomości dojmujących braków w uzbrojeniu polskiej armii, wiele mówi zachowany dokument, dotyczący przekazania daru, w postaci karabinu maszynowego, ufundowanego ze społecznej zbiórki pieniężnej 58. pułkowi piechoty z Poznania. (cyt.):

„Dnia 29 maja 1938 roku ludność gminy Żabikowo obchodziła bardzo uroczyście powiatowe święto organizacji Przysposobienia Wojskowego, połączone z uroczystym wręczeniem dowództwu 58. pułku piechoty karabinu maszynowego, kompletnie wyposażonego, ufundowanego przez obywatelstwo gminy Żabikowo. Uroczystość rozpoczęła się zbiórką organizacyj społecznych i obywatelstwa o godzinie 9 rano. Pochód podążył na Plac Wolności w Żabikowie, na nabożeństwo. Mszę św. odprawił ksiądz proboszcz Franciszek Kowalczyk, który po mszy św. wygłosił okolicznościowe kazanie.

Na uroczystości byli obecni: pułkownik Pecka Józef, dowódca 58. p. p., Starosta Powiatowy p. Klotz Aleksander, nadkomisarz Policji Powiatowej p. Bączkowski Michał, dalej Rada Gminna i Zarząd Gminy w komplecie, przedstawiciele sąsiednich gmin i miasteczek, przedstawiciele wszystkich organizacyj społecznych. Po nabożeństwie Wójt Gminy Żabikowo Karwacki Józef na Placu Wolności przemówił do zebranych, witając przedstawicieli władz, omawiając dzisiejszą uroczystość oraz ofiarność miejscowego społeczeństwa na cele dozbrojenia naszej armii, wręczając pod koniec Dowódcy 58. p. p. karabin maszynowy. Przyjmując powyższy dar Dowódca Pułku w szczerych żołnierskich słowach w imieniu Armii podziękował za cenny dar. Na zakończenie uroczystości odbyła się defilada Kompanii Honorowej 58. p. p. i organizacyj społecznych i hufców Przysposobienia Wojskowego, poczym obiad żołnierski na boisku. Sekretarz Gminy Edmund Linke”…

Co wiemy dziś o bohaterach i miejscu tej uroczystości? Historyczny Plac Wolności w Żabikowie nadal istnieje, ale… został, decyzją Rady Miasta Luboń przemianowany na Plac Edmunda Bojanowskiego, 58. pułk piechoty wykrwawił się w bitwie nad Bzurą. Żołnierze tej jednostki starli się tam, 13 września 1939 r., z niemieckimi czołgami, być może wtedy przydał się im żabikowski karabin maszynowy… Pułkownik Józef Pecka był prawdziwym bohaterem. Brał udział w obu wojnach światowych. Zaczynał swoją karierę wojskową jako „Zarzewiak”, żołnierz tarnowskiej XIV Drużyny Strzeleckiej, I Brygady Legionów Józefa Piłsudskiego, POW i Wojska Polskiego. Walczył na froncie ukraińskim do sierpnia 1919 r. na Wileńszczyznie, Polesiu, Wołyniu, nad Wieprzem oraz nad Niemnem. W okresie II RP był dyrektorem nauk w Centralnej Szkole Strzeleckiej w Toruniu, zastępcą dowódcy 67. pp. w Brodnicy n/Drwęcą, dowódcą 58. pp. w Poznaniu, dowódcą pułku KOP w Równym Wołyńskim. Trzykrotnie ranny (pod Łowczówkiem, Turzyskiem i Okuniewem), odznaczony Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych (czterokrotnie), Krzyżem Niepodległości i KKOPR. Aresztowany w Równym przez NKWD, został zamordowany w Katyniu.

I. Szczepaniak